| Rada Przedsiębiorczości, w trosce o stabilność polskiego systemu finansowego oraz niezakłócony rozwój polskiej gospodarki, wyraża zaniepokojenie wobec działań mających na celu podważenie wiarygodności, rzetelności i zgodności z prawem wskaźnika referencyjnego WIBOR, który od wielu lat pełni kluczową rolę w funkcjonowaniu polskiego rynku finansowego. Działania takie nie tylko wpływają na wszystkich uczestników rynku finansowego, ale także podważają stabilność całego rynku finansowego w Polsce.
WIBOR, który zgodnie z przepisami prawa jako wskaźnik referencyjny stanowi podstawę wyliczenia oprocentowania kredytu dla gospodarki (wskaźnik + marża), odnosi się jednocześnie do szerokiego spektrum instrumentów finansowych, których łączna wartość szacowana jest na ok. 9 bilionów złotych (trzykrotność rocznego polskiego PKB) – od kredytów hipotecznych i kredytów konsumenckich poprzez obligacje (skarbowe i nieskarbowe), aż po instrumenty pochodne.
Podejmowanie działań inwestycyjnych (również przez przedsiębiorstwa), zwiększanie innowacyjności polskiej gospodarki, różnorodności i złożoności produkcji – są warunkami sine qua non rozwoju polskiej gospodarki. W tym celu gospodarce potrzebny jest silny sektor bankowy, który będzie w stanie zaangażować się z proces transformacji i modernizacji polskiej gospodarki.
Sektor bankowy, nazywany często krwioobiegiem polskiej gospodarki, stanowi fundamentalną część rynku finansowego w Polsce. Finansowanie przez sektor bankowy stanowi ponad 87% finansowania zewnętrznego, które trafia do gospodarki. W latach 2015-2024 (III kw.) banki udzieliły łącznie kredyty dla przedsiębiorstw o wartości 1 665 mld zł. Statystyka ta pokazuje jak ważna jest rola sektora bankowego w finansowaniu działalności przedsiębiorstw – również działalności inwestycyjnej.
Podważanie WIBOR byłoby także destrukcyjne w kontekście rynku polskich obligacji skarbowych – których nabywcami są zarówno inwestorzy detaliczni, jak i profesjonalni, w tym: banki centralne, instytucje publiczne, zakłady ubezpieczeń oraz fundusze emerytalne. Wartość zadłużenia z tytułu skarbowych obligacji detalicznych w Polsce przekracza obecnie 110 mld złotych. W latach 2022–2023 dzięki sprzedaży obligacji detalicznych pozyskano w Polsce około 35% wartości potrzeb pożyczkowych Skarbu Państwa brutto. Analogicznie, zaangażowanie krajowych instytucji rządowych i samorządowych na rynku krajowych obligacji skarbowych wzrosło do 92,2 mld zł na koniec grudnia 2023 r. Oferta polskich obligacji skarbowych skierowana jest także do inwestorów zagranicznych – zadłużenie z tego tytułu wyniosło na koniec 2023 r. ponad 132 mld zł. Zaburzenia na rynku długu oznaczałoby dla polskiej gospodarki konieczność przedterminowego wykupu wyemitowanych papierów skarbowych w oparciu o bardzo wysoki kupon. Doprowadziłoby to nie tylko do uszczuplenia środków budżetu państwa na inwestycje i rozwój polskiej gospodarki, ale także najprawdopodobniej oznaczałoby obniżenie ratingu inwestycyjnego Polski i przez to – znacząco zaszkodziłoby potencjałowi pozyskiwania finansowania na rynkach zagranicznych w przyszłości.
WIBOR jest kluczowym wskaźnikiem referencyjnym w rozumieniu Rozporządzenia BMR /1/. Opracowywany jest przez administratora wpisanego do rejestru Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych na podstawie decyzji Komisji Nadzoru Finansowego, która potwierdziła spełnienie wszystkich wymogów Rozporządzenia BMR w odniesieniu do wskaźników referencyjnych stóp procentowych /2/.
Z uwagi na powyższe brak jest jakichkolwiek podstaw prawnych, ani ekonomicznych do negowania prawidłowości wyznaczania tego wskaźnika referencyjnego, co zostało już wielokrotnie potwierdzone przez instytucje publiczne, w tym m.in. organy sieci bezpieczeństwa finansowego, tj KNF, NBP, MF i BFG, jak i cały tzw. Komitet Stabilności Finansowej. Brak podstaw do kwestionowania wskaźnika pojawił się także jednoznacznie w stanowiskach organów odpowiedzialnych za ochronę konsumenta tj. UOKIK i Rzecznik Finansowy.
Ryzyko związane z dezorganizacją rynku mogłoby skomplikować sytuację finansową kredytobiorców – przedsiębiorców, a także doprowadzić do ograniczenia dostępu do kapitału i wzrostu kosztów kredytów dla przedsiębiorców i obywateli, a także wpłynęłoby na budżet RP.
Taka destabilizacja wpłynęłaby także na zaufanie inwestorów krajowych i zagranicznych do polskiego rynku, generując dodatkowe koszty dla sektora finansowego i całej gospodarki.
Z uwagi na powyższe, Rada Przedsiębiorczości apeluje do uczestników rynku finansowego, regulatorów i władz państwowych o aktywne działania na rzecz ochrony rynku finansowego, który jest podstawowym dostarczycielem zewnętrznego finansowania dla przedsiębiorców i tym samym całej gospodarki. Częścią tych działań powinna pozostawać obrona wskaźnika referencyjnego WIBOR, która jest kluczowa dla zapewnienia stabilności finansowej w Polsce i uniknięcia kosztów społecznych oraz gospodarczych, które mogłyby wyniknąć z jego podważenia. |
